Czym jest NPR?

Nie pamiętasz, o co chodzi w cyklu miesiączkowym i metodach rozpoznawania płodności? Zajrzyj najpierw do tych artykułów:

NPR oznacza naturalne planowanie rodziny. Rozwinięcie skrótu jest proste, ale trudniej jest określić, co się pod nim kryje. Na początek warto ustalić kilka istotnych definicji:

  • Metody planowania rodziny — metody, które umożliwiają ograniczenie liczby dzieci lub ewentualnie wspomagają poczęcie.
  • Antykoncepcja — w potocznym rozumieniu oznacza wszelkie metody unikania ciąży, czyli takie, które minimalizują ryzyko ciąży. W bardziej ścisłym rozumieniu (stosowanym też w Kościele katolickim) są to metody, które nie tylko minimalizują ryzyko ciąży, ale też umożliwiają swobodne współżycie — w momencie, w którym para ma na to ochotę.
  • Środki antykoncepcyjne — przedmioty, substancje i zabiegi, które umożliwiają swobodne współżycie, minimalizując ryzyko ciąży. Np. prezerwatywa, pigułka antykoncepcyjna, wkładka domaciczna.
  • Zachowania antykoncepcyjne — zachowania, które umożliwiają osiągnięcie przyjemności seksualnej, minimalizując ryzyko poczęcia. Np. stosunek przerywany, seks analny, oralny i inne pieszczoty.
  • Metody okresowej wstrzemięźliwości — metody unikania ciąży, które polegają na wyznaczaniu dni płodnych i unikaniu współżycia w tym czasie w celu zminimalizowania ryzyka poczęcia.
  • Metody kalendarzowe — metody wyznaczania dni płodnych na podstawie długości poprzednich cykli.
  • Metody rozpoznawania płodności — metody wyznaczania dni płodnych na podstawie objawów płodności, np. śluzu szyjkowego lub podstawowej temperatury ciała. Mogą też uwzględniać reguły kalendarzowe.

NPR bywa różnie rozumiane, ale najczęściej oznacza:

  • metodę planowania rodziny (służącą unikaniu ciąży lub staraniom o dziecko),
  • bez użycia środków i zachowań antykoncepcyjnych (tzn. bez prezerwatywy, stosunku przerywanego lub innych pieszczot),
  • opartą na dowolnej metodzie rozpoznawania płodności (lub rzadziej metodzie kalendarzowej),
  • ściśle związaną z nauczaniem Kościoła katolickiego. Oznacza to przede wszystkim, że przy unikaniu ciąży wymaga pełnej wstrzemięźliwości seksualnej podczas dni płodnych, a także słusznego powodu ograniczenia współżycia.

FAM pochodzi z języka angielskiego i oznacza Fertility Awareness Method, co po polsku tłumaczy się jako metoda rozpoznawania płodności. Nie wyklucza stosowania środków i zachowań antykoncepcyjnych w fazie płodności. Często poprzez ten skrót rozumie się właśnie stosowanie dowolnej metody rozpoznawania płodności i prezerwatyw w fazie płodności. Jednocześnie FAM bywa utożsamiane z metodą promowanej m. in. przez Toni Weschler w popularnej w USA książce Taking Charge Of Your Fertility.

Czasem wspomina się jeszcze o MRP — co oznacza metody rozpoznawania płodności. Część osób woli ten skrót, ponieważ jest bardziej otwarty na osoby o różnym światopoglądzie i podkreśla rolę wiedzy o płodności jako takiej. Warto zwrócić uwagę, że unikanie ciąży nie jest jedynym celem osób stosujących metody rozpoznawania płodności. Obserwacja cykli może służyć staraniom o dziecko, diagnozie schorzeń hormonalnych i ginekologicznych oraz ogólnej świadomości tego, co dzieje się z ciałem kobiety.

Poniższe odnośniki z nazwami poszczególnych metod prowadzą do podstron, na których możesz znaleźć informacje o organizacjach, publikacjach, kartach obserwacji i aplikacjach.

Nie istnieje jedna metoda naturalnego planowania rodziny. Metody te możemy podzielić ze względu na wykorzystywane w nich wskaźniki płodności.

Metody wielowskaźnikowe

Wykorzystują kilka wskaźników płodności.

Metody objawowo-termiczne

Metody oparte na pomiarze temperatury, obserwacji sluzu oraz ewentualnie szyjki macicy i historii poprzednich cykli:

Metody objawowo-hormonalne

Metody wykorzystujące obserwację objawów płodności i testy hormonalne:

Metody jednowskaźnikowe

Wykorzystują tylko jeden wskaźnik płodności.

Metody śluzowe

Metody oparte tylko na obserwacji śluzu szyjkowego:

Metody termiczne

Metody oparte tylko na pomiarze podstawowej temperatury ciała — w wersji ścisłej lub poszerzonej (tzn. korzystające też z historii poprzednich cykli):

  • metoda Döringa,
  • metoda Marshalla,
  • metoda Holta,
  • algorytmy używane przez różne aplikacje (np. Natural Cycles) i komputery cyklu (np. Lady-comp).

Metody kalendarzowe

Metody oparte na historii poprzednich cykli:

Niepłodność laktacyjna

Metody oparte na niepłodności laktacyjnej (wywołanej karmieniem piersią) po porodzie:


Liczba metod może wydawać się przytłaczająca, ale większości z nich nie nauczysz się w Polsce.

Dowiedz się więcej: Jak zacząć?