Nie pamiętasz, o co chodzi w cyklu miesiączkowym i metodach rozpoznawania płodności? Zajrzyj najpierw do tych artykułów:
NPR oznacza naturalne planowanie rodziny. Rozwinięcie skrótu jest proste, ale trudniej jest określić, co się pod nim kryje. Na początek warto ustalić kilka istotnych definicji:
- Metody planowania rodziny — metody, które umożliwiają ograniczenie liczby dzieci lub ewentualnie wspomagają poczęcie.
- Antykoncepcja — w potocznym rozumieniu oznacza wszelkie metody unikania ciąży, czyli takie, które minimalizują ryzyko ciąży. W bardziej ścisłym rozumieniu (stosowanym też w Kościele katolickim) są to metody, które nie tylko minimalizują ryzyko ciąży, ale też umożliwiają swobodne współżycie — w momencie, w którym para ma na to ochotę.
- Środki antykoncepcyjne — przedmioty, substancje i zabiegi, które umożliwiają swobodne współżycie, minimalizując ryzyko ciąży. Np. prezerwatywa, pigułka antykoncepcyjna, wkładka domaciczna.
- Zachowania antykoncepcyjne — zachowania, które umożliwiają osiągnięcie przyjemności seksualnej, minimalizując ryzyko poczęcia. Np. stosunek przerywany, seks analny, oralny i inne pieszczoty.
- Metody okresowej wstrzemięźliwości — metody unikania ciąży, które polegają na wyznaczaniu dni płodnych i unikaniu współżycia w tym czasie w celu zminimalizowania ryzyka poczęcia.
- Metody kalendarzowe — metody wyznaczania dni płodnych na podstawie długości poprzednich cykli.
- Metody rozpoznawania płodności — metody wyznaczania dni płodnych na podstawie objawów płodności, np. śluzu szyjkowego lub podstawowej temperatury ciała. Mogą też uwzględniać reguły kalendarzowe.
NPR bywa różnie rozumiane, ale najczęściej oznacza:
- metodę planowania rodziny (służącą unikaniu ciąży lub staraniom o dziecko),
- bez użycia środków i zachowań antykoncepcyjnych (tzn. bez prezerwatywy, stosunku przerywanego lub innych pieszczot),
- opartą na dowolnej metodzie rozpoznawania płodności (lub rzadziej metodzie kalendarzowej),
- ściśle związaną z nauczaniem Kościoła katolickiego. Oznacza to przede wszystkim, że przy unikaniu ciąży wymaga pełnej wstrzemięźliwości seksualnej podczas dni płodnych, a także słusznego powodu ograniczenia współżycia.
FAM pochodzi z języka angielskiego i oznacza Fertility Awareness Method, co po polsku tłumaczy się jako metoda rozpoznawania płodności. Nie wyklucza stosowania środków i zachowań antykoncepcyjnych w fazie płodności. Często poprzez ten skrót rozumie się właśnie stosowanie dowolnej metody rozpoznawania płodności i prezerwatyw w fazie płodności. Jednocześnie FAM bywa utożsamiane z metodą promowanej m. in. przez Toni Weschler w popularnej w USA książce Taking Charge Of Your Fertility.
Czasem wspomina się jeszcze o MRP — co oznacza metody rozpoznawania płodności. Część osób woli ten skrót, ponieważ jest bardziej otwarty na osoby o różnym światopoglądzie i podkreśla rolę wiedzy o płodności jako takiej. Warto zwrócić uwagę, że unikanie ciąży nie jest jedynym celem osób stosujących metody rozpoznawania płodności. Obserwacja cykli może służyć staraniom o dziecko, diagnozie schorzeń hormonalnych i ginekologicznych oraz ogólnej świadomości tego, co dzieje się z ciałem kobiety.
Poniższe odnośniki z nazwami poszczególnych metod prowadzą do podstron, na których możesz znaleźć informacje o organizacjach, publikacjach, kartach obserwacji i aplikacjach.
Nie istnieje jedna metoda naturalnego planowania rodziny. Metody te możemy podzielić ze względu na wykorzystywane w nich wskaźniki płodności.
Metody wielowskaźnikowe
Wykorzystują kilka wskaźników płodności.
Metody objawowo-termiczne
Metody oparte na pomiarze temperatury, obserwacji sluzu oraz ewentualnie szyjki macicy i historii poprzednich cykli:
- metoda podwójnego sprawdzenia (angielska),
- metoda Rötzera,
- metoda Ligi Małżeństwo Małżeństwu (LMM),
- zmodyfikowana metoda Kippleyów,
- metoda Kippleyów,
- metoda polska (Teresy Kramarek),
- metoda Sensiplan (niemiecka),
- Symptotermia,
- metoda Neo Fertility,
- metoda SymptoPro,
- metoda Fertility UK,
- metoda Justisse,
- The Well School of Body Literacy,
- Taking Charge Of Your Fertility (TCOYF),
- metoda izraelska,
- Eden Fertilité,
- metoda Serena (kanadyjska),
- metoda Cyclamen (francuska),
- metoda CAMEN (włoska),
- metoda australijska,
- metoda nowozelandzka,
- metoda chorwacka,
- metoda podwójnego sprawdzenia Thymy.
Metody objawowo-hormonalne
Metody wykorzystujące obserwację objawów płodności i testy hormonalne:
Metody jednowskaźnikowe
Wykorzystują tylko jeden wskaźnik płodności.
Metody śluzowe
Metody oparte tylko na obserwacji śluzu szyjkowego:
- Metoda Owulacji Billingsa,
- Model Creighton (CrMS),
- Metoda Owulacji Family of the Americas,
- Metoda Dwóch Dni,
- Zmodyfikowana Metoda Śluzowa,
- metoda Bonomiego.
Metody termiczne
Metody oparte tylko na pomiarze podstawowej temperatury ciała — w wersji ścisłej lub poszerzonej (tzn. korzystające też z historii poprzednich cykli):
- metoda Döringa,
- metoda Marshalla,
- metoda Holta,
- algorytmy używane przez różne aplikacje (np. Natural Cycles) i komputery cyklu (np. Lady-comp).
Metody kalendarzowe
Metody oparte na historii poprzednich cykli:
- Metoda Rytmu (tzw. „kalendarzyk”, metoda Ogino-Knausa),
- Metoda Dni Standardowych,
- inne protokoły obliczeniowe, np. DOT (ang.),
- uproszczone metody kalendarzowe używane w różnych aplikacjach.
Niepłodność laktacyjna
Metody oparte na niepłodności laktacyjnej (wywołanej karmieniem piersią) po porodzie:
Liczba metod może wydawać się przytłaczająca, ale większości z nich nie nauczysz się w Polsce.
Dowiedz się więcej: Jak zacząć?